مقاله با عنوان عوامل موثر بر بهداشت روانی دانشجویان
- مقدمه
امروزه صاحبنظران بر این باورند که یکی از دلایل مهم توسعه کشورهای پیشرفته توجه و اهتمام دولت های آنها در تربیت نیروی انسانی خلاق و مؤثر می باشد. دانشجویان، نیروی انسانی برگزیده از نظر استعداد، خلاقیت و پشتکار و منابع معنوی هر جامعه و سازندگان فرد ای کشور خویش هستند. انتظار می رود این گروه در سایه سرمایه گذاری های کلانی که از آموزش و پرورش تا دانشگاه صرف آنان می شود، بتوانند افرادی توانا، مفید و مؤثر برای کشور باشند. واقعیت انکارناپذیر این است که این سرمایه گذاری ها بدون توجه به بهداشت روانی جامعه به ویژه دانشجویان نمی تواند تأمین کننده آن انتظارات باشد. توجه به این نکته از این نظر اهمیت دارد که ورود به دانشگاه تغییر عمده ای در زندگی اجتماعی، خانوادگی و فردی به وجود می آورد و مقطعی بسیارحساس به شمار می رود. در این دوره، فرد با تغییرات زیادی در روابط اجتماعی و انسانی روبه رو می شود. در کنار این تغییرات باید به انتظارات و نقش های جدیدی اشاره نمود که همزمان با ورود به دانشگاه شکل می گیرد. قرار گرفتن در چنین شرایطی غالباً با فشار و نگرانی توأم بوده، عملکرد و بازدهی افراد را تحت تأثیر قرار می دهد.
در کنار این تغییرات به انتظارات و نقش‌های جدیدی نیز باید اشاره کرد که همزمان با ورود به دانشگاه در دانشجویان شکل می‌گیرد
- بررسی ادبیات موضوع
سازمان بهداشت جهانی (WHO) بهداشت روانی را این‌طور تعریف میکند، «بهداشت روانی در درون مفهوم کلی بهداشت جای می‌گیرد و بهداشت یعنی توانایی کامل برای ایفای نقش‌های اجتماعی، روانی و جسمی» (گنجی، ح. 1997). مطالعات متعددی تاکنون در کشورهای مختلف جهان در زمینه عوامل مؤثر بر سلامت روانی دانشجویان، نحوه سازگاری با محیط دانشگاه و بیماریهای روانی در آنها انجام گرفته است. از جمله در زمینه جدائی از والدین و سازگاری با محیط دانشگاه (Lapsley, D.L., 1989)، نحوه برخورد با استرسهای محیطی (Retteck, S.L., 1990)، افسردگی و اضطراب (Lioyd, G. et al., 1994)، سلامت روانی (Bahar, E., et al., 1992)، مطالعات مختلفی صورت پذیرفته است. همچنین (کافی، س .م. و دیگران، 1998) در بررسی وضع تحصیلی و سلامت روانی دانشجویان ورودی سال تحصیلی 1994-1993 چهار دانشکده علوم، فنی، هنر و ادبیات دانشگاه تهران که با استفاده از آزمون SCL-90-R 9انجام گرفت نشان دادند که در بدو شروع تحصیل از نقطه نظر سلامت روانی بین دانشجویان تهرانی و شهرستانی، دانشجویان دختر و پسر، دانشکدهها و سهمیه قبولی پذیرفتهشدگان تفاوت معنیداری وجود ندارد
- متدولوژی تحقیق
این تحقیق از دیدگاه هدف از نوع کاربردی و از نظر شیوه گردآوری و پردازش اطلاعات، توصیفی – تحلیلی محسوب می شود. برای تعیین عوامل موثر بر سلامت روانی دانشجویان از الگوی چائوهانگ که عوامل مؤثر بر سلامت روان را به شش دسته عمده طبقه بندی میکند استفاده شده است. این شش دسته عبارتند از محرومیت های جسمانی، عوامل روانی- اجتماعی، الگوهای بد خانوادگی، ساختار خانوادگی ناسازگار، فشارهای ناشی از زندگی جدید صنعتی، عوامل اجتماعی- فرهنگی. در این میان به دلیل تشابه عوامل زیر مجموعه های عوامل روانی – اجتماعی و فرهنگی – اجتماعی، این دو عامل تح عنوان عوامل اجتماعی ادغام گردیده اند. همچنین عوامل الگوهای بد خانوادگی و ساختار خانوادگی ناسازگار تحت عنوان عوامل خانوادگی با یکدیگر ادغام و در کل 4 عامل کلی موثر بر سلامت روانی دانشجویان در این تحقیق مورد بررسی قرار می گیرد.
مدل مفهومی تحقیق
مدل مفهومی تحقیق بصورت گرافیکی در شکل شماره یک نشان داده شده است. اين مدل از سه سطح تشكيل شده است. سطح اول مربوط به عوامل موثر بر سلامت روانی، سطح دو بترتیب مربوطه به محرومیت های جسمانی، عوامل اجتماعی، عوامل خانوادگی، فشارهای ناشی از زندگی جدید صنعتی و سطح سوم مربوط به زیر مجموعه هر یک از عوامل سطح دو بترتیب زیر می باشد.
A1 – A4 : تغذیه بد، خستگی روانی، فرآیندهای عاطفی آسیب زا، آسیب مغزی. (محرومیت های جسمانی)
B1 – B6 : محرومیت ذهنی، موسسه ای کردن، محرومیت در خانه، جنگ و جنایت، تبعیض نژادی و پیش داوری، مشکلات استخدامی و اقتصادی. (عوامل اجتماعی)
C1 – C11 : فقدان رابطه والد کودک، طرد کردن، فزون حمایت گری و محرومیت های عاطفی، خودمختاری بیش از حد، خواسته های غیر واقعی والدین، فقدان انضباط، کمبود ارتباط، خانواده بی کفایت، خانواده از هم پاشیده، خانواده ضد اجتماعی، آسیب روانی اولیه. (
بازدیدها: 15