معامله اعضاء بدن انسان در فقه وحقوق ایران
مقدمه
حركت علم در مسير تكامل و تلاش مجدانه عالمان در جهت قدم گذاشتن به عرصه ناشناخته علوم، امروزه شكلي خيره كننده يافته است. تلاش انسان براي تحصيل كيفيت بالاتري از زندگي بر شتاب اين حركت افزوده و حجم انبوهي از اطلاعات علمي و تحقيقاتي و يافته‌هاي تازه در شاخه‌هاي گوناگون علوم را فراهم آورده است.
اين جريان، موجب همكاري بيشتر قلمرو‌هاي مختلف دانش با يكديگر شده و تنيدگي و همراهي بيش از پيش علوم با يكديگر را موجب شده است. تلاش براي حفظ سلامت و افزايش حيات آدمي مصداقي قابل توجه در اين زمينه است. برای نیل به این اهداف علاوه بر مسایل پزشکی، نیاز به پاسخگويي به بسياري از سؤالات و پرسش ها در ابعاد مختلف اجتماعي، مهندسي، ديني، حقوقي و اخلاقي دارد.
بیان مساله، سوالات و فرضیات تحقیق
همانگونه که گفته شد پيشرفت هاي روزافزون علم پزشکي و تحولات بنيادين در آن، موجب ايجاد موضوعات نوظهوري در عرصه هاي مرتبط با اين دانش شده است. از جمله اين تاثيرات حدوث مسايل تازه اي در عرصه حقوق پزشکي به عنوان يکي از شاخه هاي علم حقوق مي باشد. هر چند تحولات صورت گرفته در زمينه پيوند اعضاي بدن انسان به جهت گسترش کمي و کيفي آن مورد توجه قانون گذار قرار گرفته و نسبت به وضع ” قانون پيوند اعضاي بيماران فوت شده يا بيماراني که مرگ مغزي آنها مسلم شده است” و نيز “آيين نامه اجرايي پيوند اعضاي بدن” اقدام نموده است، اما تکلیف قانونی معاملاتی که در این خصوص در جامعه رخ می دهد، مشخص نشده است.
آنچه دست مايه تحقيق حاضر قرار گفته است، معاملات معوضي است که به شکل غالبا غير رسمي، ميان گيرندگان اعضاء قابل انتقال بدن با انتقال دهندگان اين اعضاء صورت مي گيرد. در حقیقت اين معاملات در بيشتر موارد در قالب قراردادهایی چون هبه انجام مي شوند و در نتيجه جنبه مالي آنها پنهان مي ماند.
ضرورت و پیشینه تحقیق
به علت جديد بودن موضوع و عدم وجود قوانين و مقررات مدون در خصوص معاملات اعضاء بدن، تحقيق در اين موضوع ضروري مي‌نمايد. تلاش ساير كشورها همچون آمریکا، كانادا، انگليس و … در جهت شناسايي و تحليل معاملات راجع به اعضاء بدن و قانون‌گذاري در اين خصوص موجب تحقيقات گسترده و دامنه داري در اين باره شده است كه خلاء آن در حقوق ايران احساس مي‌شود. کلي بودن تحقيقات صورت گرفته در اين باره، ندرت ورود صاحبنظران به بحث حقوقي و فقهي آن، توجه بيش از حد به مسأله اهداء و پیوند عضو، به جاي معاملات معوض در خصوص اعضاء بدن، اين ضرورت را آشكارتر مي‌سازد.
اهداف تحقيق
– تبيين مفهوم انتقال اعضاء
– روشن نمودن ماهیت حقوقي معاملات اعضاء بدن
– روشن نمودن رابطه حقوقی میان انسان و اعضاء بر پايه مباني و منابع حقوق ایران و فقه امامیه
بازدیدها: 7