رابطه میان تنوع فرهنگی و توسعه گردشگری
- مقدمه
اقتصاد جهان امروز بر پایه چند صنعت بزرگ شکل گرفته است که یکی از این صنایع گردشگری است. این صنعت که از دیرباز وجود داشته در چند دهه ی اخیر شکل سازمان یافته ای به خود گرفته و به نوعی وارد عرصه رقابت با دیگر صنایع خدماتی شده است.گردشگری که به درستی صنعت قرن بیست و یکم نام گرفته است، کسب و کاری بسیار متنوع و در عین حال پیچیده تلقی می شود (زاهدی، رنجبریان، 1386: 7). برنامه ریزان اجتماعی عقیده دارند که بدون درک فرهنگی صحیحی از جوامع به لحاظ تمایزات و تشابهات میان آنان نمی توان برنامه ریزی صحیحی در جهت جذب جهانگرد و توسعه صنعت گردشگری به عمل آورد. امروز یکی از اثر گذارترین منابع جذب جهانگردان، برخورد فرهنگی مناسب و تکیه بر مناسبات فرهنگی خاص است
- بيان مسأله
دنیای امروز عرصه ی رقابت و شناخت همه جوانب زندگی بشراست. اکنون که گردشگری در سبد مصرفی بسیاری از خانوارهای دنیا قرار گرفته و جزء لاینفک زندگی است، شناختی عمیق تر نسبت به آن استلزام می یابد. از این جهت اهميت جهانگردي در جهان امروز بر همه آشكار است. در دنياي امروز، پيچيدگي زندگي اجتماعي بشر از يكسو و امتيازها و سودمندي جهانگردي و درآمدي كه نصيب جامعه مي كند از سوي ديگر، بيش از پيش ما را به بررسي علمي مسائل مرتبط با جهانگردي رهنمون مي سازد توسعۀ این صنعت درکشورهای صنعتی، موجب تنوّع درآمدها و کاهش ناهماهنگی در اقتصاد می گردد و در کشورهای در حال توسعه ،علاوه بر این، سود صنعت، فرصتی برای صادرات، تولید ارز و ایجاد اشتغال به شمار می آید ( گردشگری از دیرباز وجود داشته و در قرون مختلف به شیوه های متفاوتی انجام می شده است. دلایل و محرکه های سفر در هر عصری نشان دهنده ی نیاز مردم زمان خویش بوده است. اما بعد از بوجود آمدن انقلاب صنعتی، گردشگری رنگ و لعاب خاصی به خود گرفت.
- چارچوب تئوریک پژوهش
گردشگری در دوران سنتی، رنگ و بوی افسانه ای داشت؛ به طوری که از خلال نوشته های بزرگان قدیمی چون کراچکوفسکی (تشنر، ، این موضوع استدلال می شود.گردشگری به لحاظ دیدگاه های مختلف اقتصادی، سیاسی، زیست محیطی و اجتماعی- فرهنگی بررسی می شود. بسیاری از گردشگران در گذشته برای ارضای حس کنجکاوی خود به مکان هایی بسیار دور از خانه ی خویش سفر می کردند. این نوع از انگیزه ی سفر پس از گذشت سالها با درگیر شدن جامعه بشری با عصر مدرنیته شکل دیگری یافت. در واقع گردشگری نتیجه مدرنیته است. فراز از زندگی ماشینی، گذراندن فراغت، سفر، تجربه، تفریح، لذت بردن، آسایش طلبی، برتری جویی و سود جویی است از قبل وجود چنین دیدگاهی گردشگری انبوده[1] شکل گرفته است که در دیدگاه اقتصادی جای می گیرد. پس از آثار مخرب زیست محیطی گردشگری در محیط زیست، دیدگاه زیست محیطی متفکران را به سمت توجه به این امر سوق داد که این صنعت بایستی با نگاهی به محیط زیست طراحی و عملی گردد.همچنین با افزایش روند گردشگری در سراسر جهان و بهبود روابط سیاسی و بین المللی بواسطه ی این فعالیت، اندیشمندان این حوزه در راستای بررسی سیاسی این صنعت پرداخته اند.
- دیدگاه منفی گرایانه (شک گرایان)
از ویژگیهای نظام سرمایهداری این است که برای هرچیزی قیمتی تعیین کرده و آن را قابل خرید و فروش تلقی میکند. در این نظام هر چیزی را میتوان به شکل یک کالا نگریست. ما همواره از تجارب جهانی آموختهایم که فرهنگ بومی، چه مناسک و هنر بومیان جزیره نیوجوئینا، مجسمه‌سازی اسکیموها رقص بالی‌ها، نبرد گاوهای وحشی، جشن‌های جادوگران، رقص کولی‌ها و یا بازارهای روستایی بر اثر اقدامات مبتنی برای جذب گردشگر تغییر میکند و یا از بین میرود. تبدیل کردن مناسک بومی برای جذب گردشگر موجب بی‌معنا شدن آنها در نزد بومیان میشود؛ بومیانی که زمانی به آن مناسک باور داشتند، باور و فرایندی که فقط میتوان آنرا از منظر انسان‌شناختی درک کرد
شهروندی فرهنگی
نظریه پردازان اجتماعی اکنون بر این امر تأکید دارند که «در بستر تنوع فرهنگی و جهانی شدن کنونی، مسائل حقوق فرهنگی شهروندان به همان اندازه حقوق سیاسی، مدنی و اجتماعی آنها اهمیت دارد» (Stevenson 2003: 7) . از اینرو، این نظریه پردازان استدلال می کنند که شهروندان باید علاوه بر حقوق مدنی، سیاسی و اجتماعی از حقوق فرهنگی نیز برخوردار شوند (Tuner 1993; Rosh 1992). از این دیدگاه، مفهوم شهروندی فرهنگی در وهله نخست ناظر به تأمین حقوق فرهنگی است. از دیدگاه ترنر و بسیاری از محققان دیگر، «اکنون شهروندی ناظر به تامین حقوق زنان، کودکان، اقلیت ها، اقوام و دیگر گروه های اجتماعی است
بازدیدها: 45